İLK TÜRK KADIN TİYATROCU: AFİFE JALE

             Türkiye'de Müslüman kadınların sahneye çıkmasının yasak olduğu yıllar...

Yasakları çiğneyip, hayallerinin, tiyatronun peşinden koşan büyük oyuncu: Afife Jale

              Afife Jale'nin çocukluğundan beridir gelen tiyatro sevgisinin önünde engeller vardı; yasaklar, adaletten tümüyle uzak kurallar. Müslüman kadınların sahneye çıkmasının yasak olması ne büyük adaletsizlik! İnsanların kendini en iyi ifade edebildiği yerde, yani sanatta koyulan engellere tümüyle karşıyım. Aslında bakarsanız, insanların hayallerine ulaşmalarını engelleyecek kurallara, yasalara karşıyım!

               Ne güzel söylemiştir Atatürk: Hepiniz milletvekili olabilirsiniz, bakan olabilirsiniz, hatta cumhurbaşkanı olabilirsiniz fakat sanatkar olamazsınız. Ne yazık ki ülkemizde sanata "boş insan ürünü" gözüyle bakılıyor. Herkes karnını doyurmanın peşinde, kimse ruhunu, duygularını tatmin etmeye çalışmıyor.

               Konumuza dönelim, şu an bile sanata verilen değer bu derece az iken Afife Jale'nin 1918 yılında ilk Müslüman kadın oyuncu olarak sahneye çıkmanın zorluklarını siz hayal edin!

                Afife Jale ilk sahneye çıktığı geceyi:" Hayatımda mesut olduğum ilk gece..." olarak tanımlıyor. Tiyatro denilince burun kıvıran insanlarla birlikte yaşadığımız topraklarda, bir zamanlar böyle tiyatro aşkıyla yanıp tutuşan insanların olduğunu bilmek ne güzel!

                Hala tiyatro aşkıyla yanıp tutuşan, bir defa sahneye çıkmak için ömründen yirmi yıl eksilmesini kabul edecek insanlar var. Ancak gerçekçi olalım. Soylu bir aileden gelinmediği sürece bu devirde oyuncu olmak, hele tiyatro oyuncusu olmak... İmkansız demek istemem fakat zor, çok zor...

            Afife Jale tiyatro oynadığı sıralar polis baskınına uğradı, işsiz kaldı, güvencesiz ve parasızdı ama tiyatro tutkusunu kimse elinden alamazdı, alamadı da... 1923 yılında yasak kalktı, Afife Jale tiyatroya geri döndü ancak uyuşturucu bağımlılığı onun sahneden uzaklaşmasına sebep oldu. Fazla yaşayamadı, 39 yaşındaydı bu dünyaya veda ettiğinde. Bu veda sadece fiziksel bir vedaydı, arkasında tiyatro için hala bir umut olduğuna inanan yüzlerce genç bıraktı.

                  Sanata gereken değeri göstermeliyiz, sözde değil, yaşayarak. Sanatla yaşayarak. Tiyatroya giderek, şiirler okuyarak, gerçek sanatçının kıymetini bilerek.